Simone van der Vlugt. Gisteren was ze in Eus' boekenclub en dat was niet echt een sophisticated ervaring. Een boekenclub op tv lijkt me wel een toevoeging. En beter zijn boeken of auteurs geen heilige huisjes meer. Nee. Allen hebben anno '21 met weerstanden te rekenen.
Ik denk wel dat het schrijversberoep vroeger erg zwaar was. Zonder mails, appjes of videogesprekken, tijden 's nachts of overdag alleen achter je bureau slijten. Tezamen met verwachtingen aan auteurs volgens mij goed voor grote druk en eenzaamheid. Joost Zwagerman is hier een tragisch voorbeeld van.
Anno nu wordt tijd beter besteed en verdeeld. Ook wordt de functie van literatuur herzien. We gebruiken verhalen anders. Romantisch avontuur en losbreken uit keurslijven is veel minder aan de hand. De wereld is een dorp. We beleven meer dan de schrijver ons kan voorhouden. Marieke Rijneveld moest nog met systemen afrekenen. Maar heeft daar een dik boek uit weten te slepen met de Booker Prize op het hoofd.
Van der Vlugt was bij Eus te gast voor een bespreking van haar boek. Eus plaatste haar tegenover twee lezers-juryleden: Karin Bloemen en profvoetballer Rob Vriends. Er lag geen opzetje. Eus noemde niet een paar puntjes waarlangs Bloemen en Vriends hun mening uitten. Gevolg was een chaotisch gesprek waarin Bloemen grootogig om een verloren verhaallijn bleef roepen. Vriends stond wel stil bij mooie momenten maar ging toch mee in de teneur.
Het gevalletje wetenschapper/ kunstenaar voor het blok diende zich aan. Want Van der V. voelde natuurlijk behoefte te verklaren. En Eus deed dit af als verdediging. Maar wat is dan de meerwaarde van de schrijver aanwezig bij zo'n beoordeling. Hoe pak je je rol. Misschien had Eus zijn jury zelfs gezegd: wees gerust kritisch. Lang dacht ik dat hij advocaat van de duivel speelde. Om vooral geen zijige boekenfan te zijn. Napratend met zijn sidekick 'mattie-zielige-jongen' leek dat niet het geval. Ze expliciteerden juist jury's negatieve leeservaring.
Een goede verdediging was die van de aanval geweest. Hoeveel jaar geleden las jij voor het laatst zo'n verhaallijn Karin? Oh 50 jaar. Hoe zie je een boek. Wil je maximaal meegevoerd of ga je zelf nadenken over de loop. Mijn leerlingen kunnen een boek waarderen en tegelijk het einde teleurstellend vinden!
Een paar dagen verder nu acht ik de kans op opzet bij Eus, nog steeds aanwezig. Een leermomentje in omdenken plus media-aandacht voor Van der Vlugt wogen mogelijk op tegen zijigheid. Echter meer normaal en pretentieloos boekenpraat kan ook op rechtstreekse manier worden bereikt. Hopelijk gaat Wilfried de Jong dit in zijn boekenprogramma relaxt voor elkaar krijgen dit jaar. Liefst met ook non-fictie op de plank.